|
Aktüalite: Eski bir haberi canlandýrmak.
Amors: Ýç sayfaya dönen (Devama giden) yazýnýn birinci sayfadaki bölümü.
Asparagas Haber: Uydurulmuþ haber. (Doðru olmayan, yalan haber.)
Bülten: Haber ve yorumlardan kurulu bir yazý türü.
Dekroþe: Yan sütunlara taþan yazý, baþlýk ya da resim.
Demarkaj: Bir haberi ve yazýyý yeniden yazmak.
Desinatör: Gazete ve dergiler için, bir kazanýn, bir olayýn oluþ biçimini temsili olarak vermek gerektiðinde, sonuca bakarak ya da görgü tanýklarýnýn anlatýmlarýna dayanarak canlandýrma yapan sanatçýlardýr.
Devam baþlýðý: Devam (mabat) sayfalarýnda kullanýlan baþlýklardýr. Önce verilen baþlýklarýn daha küçük puntolu karakterleri ile dizilir.
Diktraksiyon: Oyalayýcý, eðlendirici, dinlendirici yazýlar.
Fersude: Baskýda herhangi bir nedenle kirlenen, bozulan, bu nedenle satýþa çýkarýlamayan gazeteler.
Gabarit: Sayfa maketi hazýrlamak için basýlmýþ kaðýt, mizanpaj kaðýdý, plan kaðýdý.
Gazete: Belirli boyutlu ve sýnýrlý sayfalý olup, birbirini izleyen numaralarla yayýnlanan, günlük olaylara iliþkin çeþitli yazý, resim ve ilanlarý içeren, belirli bir eder karþýlýðýnda satýlan, genellikle günlük, süreli, basým ürünüdür.
Gazeteci: Bir gazetenin haber, yorum, fikir, resim gibi çeþitli konulardaki malzemesini toplayan, yazan, çizen, çeken ve bu malzameyi, belli biçimler altýnda okuyucularý için tertip ve tanzim eden kimse.
Ýkinci baský: Yeni bir olayý vermek için gazetenin ayný günde ikinci kez basýlmasý.
Ýktibas: Týpký basým, baþka bir kaynaktan elde edilen yazýnýn gazetede aynen yayýmlanmasý.
Kalibraj: Dizilmemiþ bir yazýnýn sayfa sütunundaki boyunun hesaplanmasý.
Kolonaj: Dizgiye gönderilecek yazýnýn kaç sütun üzerinden gireceðini göstermek.
Künye: Gazete sorumlularý ile büro çalýþanlarýnýn adlarýnýn yer aldýðý bölüm.
Küpur: Gazeteden kesilen yazý.
Lapider: Sayfa sonuna ya da paragraf aralarýna konan geometrik þekiller.
Lejant: Resim alt yazýsý.
Lezard: Bir sayfada sözcük aralarýndaki boþluklarýn alt alta gelmesiyle ortaya çýkan duvar çatlaðý gibi beyazlýk.
Mabat: Devam sayfasý, arka sayfa.
Madalyon: Çerçeveli küçük yazý, resmin bir köþesine konulan küçük resim.
Maketist: Sayfa düzenlemesi, planý yapan kimse.
Manþet: 1. Sayfanýn yukarýsýnda gazetenin adýnýn, fiyatýnýn, adres ve telefon numaralarýnýn bulunduðu bölüm. Gazete baþlýðýnýn sað ve sol yanýndaki yerler, sað ve sol manþetlerdir.
Marj: Sayfanýn basýlmýþ bölümünün dýþýnda kalan boþluk.
Müvezzi: Gazete satýcýsý, daðýtýcýsý.
Sansasyonel haber: Tirajý artýrmak için süreli olarak heyecanlý haber vermek.
Sansasyonel gazete: Düþüncelerinden çok duygularýyla harekete geçen orta sýnýf insanlara seslenen, insanlarýn düþünce tembelliklerinden yararlanarak yayýnýný sürdüren gazete türü. Bu tür gazeteler insanlarý zihinsel uðraþlardan çekip alýp, intihar, soygun, dolandýrýcýlýk, hýrsýzlýk gibi eylemler, cinsellik çerçevesindeki olaylar genel içeriklerini oluþturur.
Spot (Özel haber kesiti): Haber metninden biraz daha büyük harfli puntolarla dizilen, haber içindeki özellikleri vurgulamak, ana ayrýntýlarý baþlýk kompozisyonu içerisinde sergilemek için kullanýlan genellikle sýralamada baþlýktan sonra yer alan haber ayrýntýsýdýr.
Stop press: En son gelen haber ve bu haber için, yani bu haberin gelebileceði düþüncesi ile sayfada býrakýlan boþluk.
Sürmanþet: Birinci sayfada büyük puntolarla gösterilen en önemli haber.
Tabloid Gazete: Standart boy gazetenin yazýsý büyüklüðünde baský alaný olan, magazin gazetesi.
Takvim-i Vekayi: II. Mahmut'un özel çabalarýyla çýkarýlan, yazarlarý, düzeltmenleri müderrisler arasýndan seçilen ilk Türkçe gazete. (Ekim 1831)
Tefrika: Diziyazýsý, roman düzmecesi, uzun bir yazýnýn bölüm bölüm verilmesi.
Teknik Sekreter: Ýyi bir genel kültür sahibi olan, basýn hukuku bilen, grafik tekniklerini, bilgisayar kullanmayý ve arþivlemeyi iyi bilen sayfa düzenlemesinden (Mizanpaj) sorumlu olan kiþidir.
Tiraj: Baský sayýsý.
Tirübün (Hangar): Gazeteciler arasýnda genellikle, baþlýðýn altýnda yer kalan bölgeye manþet adý verilmekteysede buranýn gerçek adý “tirübün”dür.
Üvertür: Tirübünde yer alan haberin baþlýðýna “üvertür” denir.
|
